Istražite istoriju i ličnosti Novog Bečeja kroz članke koji opisuju važne događaje i poznate stanovnike. Knjiga Lazara Mečkića pruža dubok uvid u memoare, istorijska istraživanja i lokalna sećanja.

Laza Popović

Laza Popović, rođen 19. marta 1839. godine u Vranjevu, sin je sveštenika Luke Popovića, čije su pet kćeri i dva sina postali glumci Srpskog pozorišta u periodu njegovog rađanja i stasanja. Prvi put je stupio na scenu u Kneževićevom pozorištu 1860. godine i nije ga napustio ni kada su iz tog pozorišta istupili skoro svi članovi, pa i njegove sestre Draginja i Ljubica. Kasnije, 1862. godine, i on prelazi u Srpsko narodno pozorište gde ostaje kratko vreme. Posle sukoba njegovog zeta Dimitrija Kolarovića sa Lazom Telečkim sa svojim sestrama i zetovima prelazi u Hrvatsko zemaljsko kazalište u Zagreb 1863. godine. U Zagrebu je ostao do 1867. godine, kada se vraća u Srpsko narodno pozorište, da bi 1868. godine prešao u Beograd u tek osnovano Narodno pozorište.

U Zagrebu se oženio sa Marijom Adelshajm, čije je ranije prezime bilo Pecko (plemićka Slovačka porodica).

Popović je u Narodnom pozorištu u Beogradu radio kao glumac, ali i kao prvi reditelj Narodnog pozorišta. Nije dugo ostao u Narodnom pozorištu, napušta ga 1869. godine, kada osniva svoju pozorišnu družinu.

Kao upravnik putujućeg pozorišta zabeležio je vredne rezultate, jer mu je družina bila sastavljena od darovitih glumaca a i dobro organizovana. Bio je dobar pedagog i uspevao je da da podstreka razvoju mladih glumačkih snaga.

Obišao je mnoga srpska mesta u Austro-Ugarskoj: Novi Bečej, Veliku Kikindu, Veliki Bečkerek, Čakovo, Temišvar, Vršac, Belu Crkvu, Kovin, Pančevo, Srbobran, Stari Bečej, Žabalj, Čurug, Kovilj, Vukovar, Osijek, Brod, Sisak i Karlovac. Posle toga prelazi sa družinom u Srbiju gde je davao predstave u Požarevcu Paraćinu, Smederevu, Nišu, Čačku, Kragujevcu i Leskovcu.

Iako je njegova družina bila vrlo cenjena u Vojvodini, pa i u Srbiji, on putuje i po drugim krajevima, po Hrvatskoj, Slavoniji, Dalmaciji i Crnoj Gori i posećuje mesta u koja dotle pozorišta nisu zalazila. Na repertoaru njegove družine bili su svi komadi koje je davalo Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu i Narodno pozorište u Beogradu.

Kao glumac, s obzirom na svoju fizičku konstituciju, pored uloga ljubavnika tumačio je i izrazito dramske i nacionalno-romantične heroje. Bio je jedan od najdarovitijih i najomiljenijih glumaca u Beogradu.

Od prvih dana svog glumačkog poziva radio je sa velikim idealizmom i nacionalnim oduševljenjem na širenju pozorišne umetnosti. Svoj, vrlo naglašeni, patriotizam Laza je ispoljio I borbom na barikadama prilikom bombardovanja Beograda 1862. godine takođe i svojim učešćem kao dobrovoljac u Srpsko-Turskom ratu 1876-1877. godine.

U njegovoj su družini pored ostalih igrali i njegova supruga Marija Popović Adelshajm, sestričina Emilija-Micika Popović, sestra Sofija Maksimović i brat Paja Popović. Pored ovih je bilo još vrsnih glumaca od kojih je vredno istaći Mihajla Dimića i Đuru Protića, koji su kasnije imali svoje putujuće pozorišne družine.

Mihajlo Dimić, vodio je putujuće pozorište 30 godina, a iz njegove družine formirano je nisko pozorište „Sinđelić" , čiji je on bio i prvi upravnik.

Velike uspehe, sa svojom putujućom družinom imao je i Đura Protić. Njegova družina radila je punih 40 godina i smatrana je za najbolju putujuću družinu.

Posle neumornog rada i mnogih putovanja vraća se 1874. godiine u Narodno pozorište gde radi kao glumac do 1882. godin, „kada se iz neobjašnjivih razloga povukao sa pozornice..."

Od beogradske publike se oprostio igrajući u komadu „Boj na Dublju". Od tada, pa sve do svoje smrti 24. jula 1892. godine živeo je u bedi i oskudici. Obhrvan sirotinjom radio je "kao prost sluga u magacinu solskom samo da izhrani svoju decu." Sa priličnim zakašnjenjem prijatelji su mu pomogli „te mu dadoše skromnu službicu i opštini".

Koliko je voleo glumački poziv govori i to da se nekoliko dana pre smrti odazvao društvu „Slavija" da u korist sirotinje učestvuje u prestavi „Đurađ Branković". O ovoj predstavi u čitulji Lazi Popoviću u „Pozorištu" br. 20. od 31. avgusta 1892. godine između ostalog stoji:

"On koji je bio puka sirotinja, predstavljao je za beogradsku sirotinju! Kakva plemenita duša! I baš ta predstava kao da beše uzrok njegovoj smrti. U bujnom izlivu svojih sećanja, u razdraganosti duše svoje, on je tako nezgodno pao na pozornici, da je namah osetio bol u krstima. I samo za nekoliko dana, pa ga, eto, nesta. Kako je čudnovata ljudska sudbina. Sa „Đurađem Brankovićem" počeo je Laza svoju glumačku karijeru, a tim istim komadom svršio je i sa svojim životom".

U čitulji dalje stoji: „Pogreb Laze Popoviča bio je skroman, kao što beše i njegov život. Na pozorištu se vila crna zastava, a pri sprovodu je pevalo pevačko društvo „Kaćanski".

Sa drugom ženom Vidosavom, koja nije bila glumica, imao je sedmoro dece.

Borivoje Stojković u Istoriji srpskog pozorišta od srednjeg veka do modernog doba iznosi, da je posle Lazine smrti ostalo devetoro dece, od kojih su najviše uspeha na sceni imali Luka Popović koji je 1911. godine osnovao srpsko pozorište u Sjedinjenim Američkim Državama i ćerke Ljubica Popović-Premović i Danica Popović.

Umro je 24. jula 1892. godine u Beogradu.

Related Articles

Josif Marinković

Autobiografija - Josif Marinković

Obzorja na Tisi

Predgovor

Senji Janoš 1908.-1979.