Početkom 2014. godine Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin završio je izradu predloga Odluke za utvrđivanje ambijentalne celine starog centra Vranjeva kao Prostorno kulturno-istorijske celine „Stari centar Vranjeva" u Novom Bečeju. Nakon dvogodišnjeg istraživačkog rada na valorizovanju svakog pojedinačnog objekta unutar celine, definisanju njenih granica, kao i njene zaštićene okoline, predlog Odluke je poslat početkom 2014. godine u Republički zavoda za zaštitu spomenika kulture u Beogradu, na dalјu obradu. Akt o proglašenju ove celine za kulturno dobro, donosi Vlada Republike Srbije.
Prostorna kulturno-istorijska celina „Stari centar Vranjeva" nalazi se u severnom delu Novog Bečeja, na levoj obali Tise. Ovaj vredan i značajan ambijent poseduje urbanističke, arhitektonsko-stilske i kulturno-istorijske vrednosti. U prošlosti je označavao centar kulturnog i duhovnog života Srba u severnom Banatu, u sastavu Austrijske i Austro-Ugarske carevine u XVIII, XIX i početkom XX veka. Sa vrednim graditelјskim nasleđem i istorijom mesta koji najvažnije događaje beleži u sastavu Velikokikindskog distrikta (1774- 1876), primer je jasno definisanog geografskog i duhovnog prostora jednog naroda i na najbolјi način svedoči o njegovoj potrebi za očuvanjem nacionalnog, verskog, političkog i kulturnog identiteta.
Prostorna kulturno-istorijska celina „Stari centar Vranjeva" sastoji se iz ulica Rajka Rakočevića, Josifa Marinkovića i Svetozara Markovića. Kuće u glavnoj Ulici Josifa Marinkovića su prizemne, podignute uglavnom tokom XIX veka do Prvog svetskog rata, sa očuvanim autentičnim izgledom i parcelacijom.
Zaštiđena ambijentalna celina zajedno sa okolinom obuhvata šest građevinskih blokova. Unutar granica kulturno-istorijske celine ima šest objekata od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, dvadeset i jedan objekat od vrednosti i jedan od vrednosti u zaštićenoj okolini. Ukupna površina prostorne kulturno-istorijske celine je 4 ha, 24 a i 76 m2. Površina zaštićene okoline iznosi 4 ha, 29 a i 46 m2. Ukupna površina pod zaštitom iznosi 8 ha, 54 a i 22 m2.
Za sve evidentirane objekte unutar granica zaštićene celine, zajedno sa okolinom, definisane su opšte i posebne mere zaštite kojima su određene smernice u dalјem sistemu njihovog čuvanja.
Važniji događaji iz kulturne istorije Vranjeva od sredine XIX veka jesu osnivanje diletantske pozorišne družine 1860. godine, kasnije prvog srpskog profesionalnog pozorišta. Iz njega je 1861. godine, nastalo Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu. Zatim osnivanje Srpske čitaonice 1879. godine, Pevačkog društva, i organizovanje drugih društava i udruženja koji su svojim delovanjem doprinosili razvoju srpske kulture.
Kulturnom napretku ovoga mesta svakako su doprineli rođeni Vranjevčani, Jovan Knežević Caca (1818-1863), koji je od diletantske družine osnovao prvo srpsko profesionalno pozorište u Vranjevu, a gluma mu je postala jedino zanimanje, Draginja Ružić Popović (1834- 1903), prva srpska profesionalna glumica, Arsen Pecarski (1890- 1942), reditelј, glumac, organizator i vođa diletantske pozorišne družine „Napredak" od 1901. do 1941. godine, dr Jene Sentklarai (1843-1925), naučnik i akademik, dopisni član Mađarske državne akademije nauka i član Srpskog učenog društva, Josif Marinković (1851-1931), kompozitor, dirigent, horovođa, profesor muzike i dopisni član Srpske kralјevske akademije nauka od 1907. godine, dr Sava Janković (1887-1942), šef rendgenološkog odelјenja Opšte državne bolnice u Beogradu i dr Vladimir Glavaš (1834-1909), doktor pravnih nauka i veliki narodni dobrotvor.
